اگر چه بسیاری از سخنان مصطفی ملکیان مخالفت انگیز است، اما در نقد فرهنگ ایرانی با او موافقم. ملکیان گفته است: "شما گفتيد ما يك فرهنگ و تمدني داشته ايم، يكي از بزرگترين دروغهایی كه ما
به تاريخ گفته ايم اين است كه ما فرهنگ و تمدن عظيمي داشته ايم ، آخه عزيز
من فرهنگ وتمدن مدرك مي خواهد اگر يونانی ها يك كتاب از افلاطون نداشتند،
يك كتاب از ارسطو و يا … نداشتند بناي پانتئون رانيز نداشتند، معماري های
عظيم را نداشتند و بعد مي گفتند كه ما يونانيها فرهنگی داشتيم كه نمي دانيد
چه عظمتي داشت و آب از لب و دهان همه ما هم راه ميپی افتاد، ما انصافاً به
آنها نمی گفتيم هر چيزی مدرك می خواهد؟" چند وقتی می شود که ملکیان به نقد سقراطی فرهنگ می پردازد، و این بسیار قابل تقدیر است. ولی راه نرفته این است که وجوه انتقادپذیر این فرهنگ ایرانی را بتوان پیش کشید، نه اینکه فقط به تکرار مدعا پرداخت. فقدان استدلال ورزی در فرهنگ ایرانی باید نشان داده شود تا مخاطب باور کند و راهی برای گذار یابد، صرف ادعا چیزی به دست دیگران نمی دهد.
متأسفانه ملکیان هنوز تاریخ را جدی نمی گیرد، نمی دانم به خاطر هگل است یا به خاطر جواد طباطبایی. او هنوز ترجیح می دهد که با اصطلاحات فلسفه تحلیلی به تبیین و تفسیر پدیدارهای اجتماعی بپردازد، این کلیت استدلال های او را تضعیف می کند، البته نه نتیجه را. اینکه واکاو بر یک مفهوم مثل مدرنیته ایرانی خیره شود و نشان دهد که
مفهومی تهی از مصداق است، یک تکنیک قدیمی است، اما کارایی لازم را ندارد. بله مدرنیته ایرانی بسیار مفهوم سطحیی دارد اما نه به خاطر اینکه مفهوما آن را تحلیل می توانیم کرد و این مفهوم تداوم تحلیلی نمی یابد، بلکه به سبب رویکرد تاریخی و نتایج اجتماعی آن. ملکیان هنوز رویکرد تاریخی به مسائل ندارد و معلوم نیست چرا. تمام سخنانی که ملکیان پیرامون فرهنگ ایرانی زد می تواند پیرامون فرهنگ اسلامی نیز گفته شود و این مفهوم هم م یتواند تحلیلا آب رود و ناپدید شود.
"مثل اين مي ماند كه من در خانه ام بمانم و نگذارم بچه هايم اطلاعاتي از بيرون دريافت كنند و بعد به آنها بگويم من اولين فيلسوفم بابا جان! اولين الهي دانم، اولين هنرمندم، واين بچه ها كه فيلسوف يا هنرمند ديگري را نمي شناسند قبول مي كنند ولي اگر مقداري اطلاعات به آنها داده شود مي فهمند كه پدرشان نه تنها اولين نيست آخرين نيز نيست. ما تا خودمان هستيم به اين صورت فكر مي كنيم كه بله آقا ما يك چيزهايي داشتيم كه ديگران نداشته اند..."
متأسفانه ملکیان هنوز تاریخ را جدی نمی گیرد، نمی دانم به خاطر هگل است یا به خاطر جواد طباطبایی. او هنوز ترجیح می دهد که با اصطلاحات فلسفه تحلیلی به تبیین و تفسیر پدیدارهای اجتماعی بپردازد، این کلیت استدلال های او را تضعیف می کند، البته نه نتیجه را. اینکه واکاو بر یک مفهوم مثل مدرنیته ایرانی خیره شود و نشان دهد که
مفهومی تهی از مصداق است، یک تکنیک قدیمی است، اما کارایی لازم را ندارد. بله مدرنیته ایرانی بسیار مفهوم سطحیی دارد اما نه به خاطر اینکه مفهوما آن را تحلیل می توانیم کرد و این مفهوم تداوم تحلیلی نمی یابد، بلکه به سبب رویکرد تاریخی و نتایج اجتماعی آن. ملکیان هنوز رویکرد تاریخی به مسائل ندارد و معلوم نیست چرا. تمام سخنانی که ملکیان پیرامون فرهنگ ایرانی زد می تواند پیرامون فرهنگ اسلامی نیز گفته شود و این مفهوم هم م یتواند تحلیلا آب رود و ناپدید شود.
"مثل اين مي ماند كه من در خانه ام بمانم و نگذارم بچه هايم اطلاعاتي از بيرون دريافت كنند و بعد به آنها بگويم من اولين فيلسوفم بابا جان! اولين الهي دانم، اولين هنرمندم، واين بچه ها كه فيلسوف يا هنرمند ديگري را نمي شناسند قبول مي كنند ولي اگر مقداري اطلاعات به آنها داده شود مي فهمند كه پدرشان نه تنها اولين نيست آخرين نيز نيست. ما تا خودمان هستيم به اين صورت فكر مي كنيم كه بله آقا ما يك چيزهايي داشتيم كه ديگران نداشته اند..."
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر